92/04/18= = = = = = = = تشابهات از منظر استاد جواد علیزاده

توضیحات

:::

دسته: اخبار سایت |

منتشر شده در سه شنبه, 18 تیر 1392 06:32 |

بازدید: 1453 |

تشابهات از منظر استاد جواد علیزاده

====================================================

من از اين بحث هاي غیرضروری، تند و يکسويه در مورد کارتون های مشابه واقعا تعجب مي کنم. کاريکاتور هنر اعتدال و نسبي انديشي است که خطاهاي انساني را (چه سهوي و چه عمدي) سوژه قرار مي دهد و در يک کلام مي خواهد بگويد: "بشر جايزالخطاست و هيچ انسان کاملي وجود ندارد" و لذا نبايد در قضاوت ها و تفسيرها تندروي کرد و پنبه همديگر را زد ... و اما به هنگام مواجه شدن با کارتون هاي مشابه برنده در جشنواره ها چه بايد کرد؟
1/ به نظر من در وهله اول نبايد راي داوران تغيير کند! (نظير راي داور در مسابقات فوتبال، حتی اگر گل آفسايد هم به ثمر رسيده باشد) و اگر هم بعضي جشنواره های کاریکاتور چنين مي کنند و بعد از اعلام نتايج، جايزه را پس مي گيرند کاملا اشتباه است. اشتباهي که با روح کاريکاتور مبني بر خطاپذيري انسان و غير جدي بودن مسابقات کاريکاتور! مغايرت دارد. 
2/ بهتر است هر جشنواره اي کارهاي فيناليست (و نه همه را) قبل از اعلام نهایی، يکي دو هفته در معرض ديد عموم بگذارد تا قبل از اعلام راي نهايي، کارهاي مشابه از ليست فينالیستها و طبعا برندگان حذف شود نه پس از اعلام راي! 
3/ به نظر من اکثر شباهت ها سهوي است وگرنه هيچ کاريکاتوريستي نمي آيد پاي کار عمدا کپي شده اش اسم و امضايش را بگذارد و اعتبار خودش را زير سوال ببرد و کلي هم توسط همکارانش نوازش بشود!
4/ مشابه درآمدن برخي سوژه ها به چند عامل بستگي دارد. يکي ساده بودن آن سوژه که به ذهن خيلي ها ممکن است برسد، ديگری توارد و شباهت ناگزیر و عامل دیگر خطاي حافظه کاريکاتوريست که ممکن است کاري را در گذشته اي دور در کاتالوگي ببيند و آن کار در ناخودآگاه ذهنش ثبت شود و سالها بعد به گمان اينکه سوژه خودش است آن را به اسم خود اجرا کند. پس زياد ديدن کاريکاتور علاوه بر حسن، گاهی ضرر هم دارد. مگر اينکه حافظه تصويري کاريکاتوريست خيلي قوي و دقيق باشد!

5/ شما در هيچ جشنواره ي معتبر و غير معتبري امکان ندارد در آثار برندگان با سوژه مشابه مواجه نشويد. چرا که همه انسانيم و جايزالخطا، چه به عنوان کاريکاتوريست چه به عنوان عضو هيئت داوران و يا هيئت انتخاب.
6/ در چنين مواقعي نبايد دنبال مقصر گشت و اگر هم قرار است حتما کس يا کساني محکوم شوند، خطاي هيئت انتخاب و هيئت داورها کمتر از گناه کاريکاتوريست خطاکار! نيست. البته اگر اسم خطا را بتوان بر تشابه سهوي گذاشت.
7/ اصرار بر ادامه بحث کپي کار بودن کاريکاتوريست ها و کم آوردن سوژه توسط آنان به ضرر خود کاريکاتوريست هاست و شان و حرمت حرفه آنان را خدشه دار مي کند و بهانه مي دهد دست دو گروه: يکي مغرضاني که به دلايل سياسي و جناحي مي خواهند از يکي آتو بگيرند تا به موقع زيرابش را بزنند و ديگر بي هنراني که چون نمي توانند سوژه فکر کنند و طراحي شان ضعيف است و گاهي خودشان هم ناخنک به سوژه هاي ديگران مي زنند به مصداق (کافر همه را به کيش خويش پندارد)، به جاي رقابت سالم، سعي مي کنند وانمود کنند که همه از همديگر کپي مي کنند و هيچ کاريکاتوريست مولف و خلاقي وجود ندارد. 
8/ ضمن اينکه در چنين مواقعي بايد به سوابق کاريکاتوريستي که کار مشابهش برنده شده نگاه کرد، اگر وي سابقه درخشاني دارد و جوايز متعددي برده معلوم است از توان سوژه يابي و از ذهن خلاقي برخوردار است و نيازی به کپي کردن سوژه هاي ديگران ندارد. اما اگر طرف تازه کار و يا کلا فاقد قوه خلاقيت باشد بايد در انگيزه ي عمدي يا سهوي بودن کار مشابه او ترديد کرد، هرچند يک کاريکاتوريست کپي کار و غير حرفه اي و غير خلاق بالاخره خودش را لو می دهد و هرگز کارش تا مرحله فينال بالا نمي آيد.
9/ حرف آخر اينکه کارتون واقعی در صفحات روزنامه ها شکل مي گيرد و به مشکلات بومی و ملی هر کشوري مي پردازد که چون هر جامعه ای مشکلات خاص خودش را دارد، طبعا اکثر اینگونه سوژه ها منحصر به فرد و غير مشابه از آب در می آید. اما چون کارتونیستهای مطبوعاتی ما به دلیل عدم رعایت قانون کپی رایت و نبود انجمن صنفی کاریکاتوریستها و حق الزحمه های ناچیز از درآمد کمی برخوردارند، برای بقای خود و حرفه شان در جشنواره ها شرکت می کنند. اما نباید از جشنواره هاي کاريکاتور انتظار داشت نقش کنکور هنری را همراه با داوری های صددرصد مطلق و علمی ایفا کنند. زیرا داوری مسابقات هنری مثل مسابقه دو نیست که با متر و کرونومتر تکلیف برنده مشخص شود. جشنواره ها عرصه ای برای بخت آزمايي هستند که شانس و دیده شدن کاریکاتور توسط داوران و طرز فکر و فرهنگ داوران و خيلي عوامل ديگر در برنده شدن نقش دارد و کلا همه داوری ها نسبی و سلیقه ای است. مثلا یکی از آثار من در جشنواره آیدین دوغان در سال 2004 رد می شود اما همان کار در آنکارا 2007 جایزه اول را می برد! کلا دوستان باید سعی کنند به صورت حرفه اي با نتايح جشنواره ها برخورد کنند نه که با واکنش های احساسی و بدگمانانه و شتابزده، هم خودشان را بیازارند و هم همکارانشان را ... نا سلامتی ما کاریکاتوریست هستیم و نباید خودمان را و جشنواره ها را و رقبا را زیاد جدی بگیریم!

منبع: ایران کارتون فارسی

====================================================